Nahiz ETA (....)

Nik ere ez dut sinesten Rubalcabak esan duena. Gure gudariñoek aspaldi galdu zuten bidea. Nahikoa ez eurak guztiz jokoz kanpo egotearekin, eta inguruko mundu guztia eraman nahi dute amildegiko bidaiara. Mutil horiek (Portu eta Sarasola) jipoitu egin dituzte. Komisarietako azpi-ziega ilunetan sartu eta han egurtuko zituzten errukirik gabe. Nola ostiatu dezake gizakume batek beste bat, saihetsak apurtu eta neumotorax eragin arte? Defentsarako ezelango aukerarik ez duen beste bat. Zelan liteke zu bezalako beste pertsona bati atzetik (edo aurretik) tiro egin eta zerraldo uztea, inporta ere egin barik eraildakoak arima eta sentimenduak badituela, gurasoak eta umeak ere badituela.

Aurrean NOR bat zutela konturatu al ziren guardia horiek? Akaso uste zuten ZER bat zela gupida zantzuren bat erregutuz begiratzen zien gizasemea? Duela gutxi Lupiañezek ere antzeko egoera bizi omen zuen. Ez dakit zer den hobea, bizirik iraun eta hil nahi izatea; edo hilda egon eta bizi nahi izatea, nahiz bizitzarik latzena izan. Nik eta edozein gurasok, eta ume guztiek ere, lehen aukera egingo genuke, alegia, maite ditudanak bizirik nahi ditut, egoerarik txarrenan badira ere. Ez nuke egon nahi Porturen, Sarasolaren edo Lupiañezen azaletan; are gutxiago Capbretonen eraildako guardienetan.

Kosta egiten zait tortura aztertzea ETAren jarrera tentela eta eskandalagarria ukitu gabe. Nola bestela dei dakioke azken agerpen publikoari, Garari emandako elkarrizketari? Ezin uka zenbait tertuliano seriok harritu —modu txarrean— nautela, gudariñoen hitzetan ekarpen berriak ikusi baitituzte: Euskal Estatua, AHT, lan-istripuak, gradualizazioa, …. ETAk nahi izango du zeozer egin hauteskundeetarako, diñot nik. Gure milikotxoek zerbait prestatu beharko dute Euskal Herrian eurak ere badirela erakusteko. Era bakarra dute: pistola erakutsi eta mehatxatu. Balekite euren zirkuitu geroz txikiagoetatik kanpo ezer gutxi axola duela egin eta esaten dutenak! Hortik etorriko zen, seguruenik, asteburuko elkarrizketa, euren azken asmakizunarekin: Euskal Estatua.

Jende askok eta askok, ETAkoa edo ENAMekoa ez den jende ondo jantziak eta saiatuak, urteak daramatzate Euskal Estatuaren gai hori modu serioagoz eta egituratuagoz lantzen. Purrustada Politiko Militar horren aurretik, kartzelan sartu gabe gelditzen zaizkien ale politiko bakarrak saiatu ziren Euskal Estatua errebindikatzen. Atzetik gudariñoak bota dituzte. Komunikabideetan agertzeko era bakarra izaki (eraildakoekin batera), elkarrizketa politikoa eman dute, berba asko eginaz eta ezer gutxi sakonduz; gai berriak sartuz borroka iraultzaile antiburgesaren zorroan, eta irtenbide posible bakar eta landu bat aurkeztu gabe. Ezjakin eta demagogo hutsak dira, intelektoa oso gutxi jantzita dutenak, eta nabari zaie. Noizkoa ote da irakurri duten azken liburua?

Portu eta Sarasola ikuskatu ditut gaur bakardadean. Euren inpotentzian antzeman ditut, irainetan negar-zotinka, amari deika. Bortizkeria modurik ankerrena da, egunero senarraren mesprezu eta irainak jasaten dituen emaztearen antzekoa, gurasoak ezelango arrazoirik gabe kolpatzen dituzten haurrek pairatzen dutenaren bestekoa. Umiliatzeko bide guztiak erabiliko zituzten guardia zibilek, ez dut horretan zalantzarik. Giza-seme nihork ez du merezi txakur bati ere emango ez geniokeen tratu hori, ezta gutxiagorik ere. Gaur edo bihar norbait garbitzea pentsatuta zeukatenek ere ez dute holango ezer merezi.

Oker dabil ENAM uste badu hain maiz aipatzen duten Euskal Herria euren minaz eta sufrimenduaz jabetuko dela. Nahiko lan izango du euren ingururik hurbilena pilatzen, konbentzitzen eta ideia baten inguruan tinkatzen, hain zuzen ere, sufrimendua partekatzearen inguruan. Zalerik gehienak burgestuta dituzte, bizi onaren erosotasunean lasai. Zelan ulertu, bestela, mugitzen den guztia ziegetara eraman eta hemen ezer ez gertatzea. Berdin dio "Euskal Herria" izendatu, "euskal herritarrak" izendatu, "erantzungo dugu" esan edo "herriak ez du barkatuko" aldarrikatu. Herriak aspaldi egin dizue alde, bai behintzat herriaren %90ak, alegia, herriaren gehiengo erabatekoak. Frakaso absolutua zuena. Hori etekina 40 urte eta gero!